Jak sobie poradzić jeżeli już wymieniliśmy okna?

Przedstawiam poniżej sposoby na prostą wentylację grawitacyjną.


Mikrowentylacja


Normalnie, tzn. przy nieszczelnych oknach prawidłowo funkcjonuje cały układ wentylacji naturalnej. Producenci nowoczesnych okien zaopatrują swoje okna w tzw. mikrowentylację. Jej działanie jest podobne do wietrzenia, zakłada bowiem świadome użytkowanie takiego okna, tzn. że mając takie okna sami musimy wiedzieć kiedy mamy rozszczelnić okno a kiedy je zamknąć. Z reguły zapominamy o tym zamieniając nasz dom w szczelną puszkę bez dopływu powietrza, stwarzając zagrożenie powstania zawilgocenia. A poza tym nie po to kupujemy nowe okna, aby je potem rozszczelniać, powodując tym samym straty ciepła i dyskomfort jak przy starej stolarce. Reasumując: okna z mikrowentylacją są dalej szczelnymi oknami, bo przecież wentylacja naturalna (grawitacyjna) powinna odbywać się samoistnie, bez naszego udziału.


Przy szczelnych oknach bez nawiewników nie ma możliwości samoistnej wymiany powietrza - regulację napływu zrzucamy na użytkownika okien, czyli na nas samych, co staje się mało komfortowe a przy użytkowaniu urządzeń gazowych wręcz groźne i niebezpieczne,


Nawiewniki


Są to proste urządzenia wprowadzające odpowiednią ilość powietrza bezpośrednio z zewnątrz do pomieszczeń mieszkalnych, biurowych lub kuchni, umieszczane tylko w górnej części okna, kasety rolet nad oknem lub obok okna w ścianie - zgodnie z Polską Normą o wentylacji (PN-83/B-03430 zmiana AZ3).
Zgodnie z zasadami wentylacji naturalnej doprowadzamy powietrze poprzez nawiewniki do pomieszczeń "czystych" typu: pokoje dzienne i dziecięce, sypialnie, gabinety i kuchnie, a wyprowadzamy z pomieszczeń "brudnych" np. łazienek, w.c. i kuchni. Jedynym odstępstwem mogą być garderoby - gdy są ogrzewane, możemy doprowadzać do nich powietrze z zewnątrz, gdy brak w nich jakiegokolwiek urządzenia grzewczego musimy skutecznie wyprowadzić powietrze poprzez kanały wentylacyjne.
Nawiewnik został tak skonstruowany, aby wpływ zimnego powietrza w okresie zimowym następował w górnej części pomieszczenia, gdzie gromadzi się powietrze cieplejsze. Dzięki temu mamy uczucie, że do pomieszczenia napływa powietrze o temperaturze pokojowej.
Nie wolno zastosować nawiewników w łazience (oraz w pomieszczeniach o dużej wilgotności). W tym pomieszczeniu napływ następuje poprzez kratkę w drzwiach (o powierzchni całkowitej min. 220 cm2) , a wypływ powietrza odbywa się poprzez kratkę wentylacyjną do przewodu (o wymiarach min. 14 x 21).


Montaż


Właśnie ze względu na wpływ chłodnego powietrza z zewnątrz (szczególnie w zimie) nawiewniki muszą być umieszczone w górnej części okna lub zamiast części okna - tzw. wkład wszybowy. Innym rozwiązaniem są nawiewniki ścienne, które muszą być umieszczone obok lub ponad oknem, jednak nie niżej niż na wysokości 2 m ponad poziomem podłogi.

Wentylacja w naszym domu

Każdy, kto wymienił okna w swoim domu na nowoczesne, prawie idealnie szczelne z PVC lub drewniane doceni na pewno wygląd, trwałość i funkcjonalność nowej stolarki. Nie każdy jednak spodziewa się przy tym zmian w wentylacji naturalnej swojego domu w okresie grzewczym (od późnej jesieni do wczesnej wiosny).

Zastanówmy się, dlaczego szczelne okna mogą wpływać na zmiany w systemie wentylacji naturalnej?

W odpowiedzi opisano skutki braku właściwej wentylacji i zasady jej prawidłowego działania oraz podano wskazówki dla użytkowników, co mogą zrobić w przypadku, gdy zakupili już nowe szczelne okna.

Fotografia przedstawia wnętrze pokoju na wiosnę w domu, w którym stolarka została wymieniona przed okresem zimowym na idealnie szczelną. Widoczny efekt zagrzybienia nie jest niczym innym jak tylko wykorzystaniem praw fizyki przeciwko nam samym. Zawilgocenie, grzyb czy pleśń w naszym domu może być efektem nie tylko wad konstrukcyjnych i ocieplenia budynku, ale w głównej mierze jest skutkiem gromadzenia się pary wodnej i wynikiem braku dopływu powietrza zewnętrznego do pomieszczeń.

Widocznymi efektami braku wentylacji są: grzyb i pleśń na nadprożach i pod parapetem, zaparowane szyby; nawiewanie powietrza poprzez kratki wywiewne w kuchni lub łazience.

Niewidoczne efekty braku wentylacji to:

• uszczerbek na zdrowiu mieszkańców (uczulenia, choroby górnych dróg oddechowych, bóle głowy - spowodowane zmniejszoną wymianą powietrza),
• stopniowe niszczenie konstrukcji budynku - wnikanie wilgoci do ścian budynku i stopniowa ich destrukcja.

Dlaczego tak się dzieje? - czyli jak działa wentylacja naturalna?

Wentylacja polega na wymianie z pomieszczeń zużytego powietrza i wprowadzeniu w jego miejsce świeżego. Siłą napędową w wentylacji naturalnej (zwanej też grawitacyjną) jest różnica gęstości powietrza zimnego (świeżego na zewnątrz pomieszczeń) i ciepłego (obecnego wewnątrz pomieszczeń). Mówiąc wprost wentylacja naturalna działa prawidłowo tylko w okresie zimowym, kiedy na zewnątrz jest temperatura zdecydowanie niższa niż wewnątrz domu. Dodatkowe zmiany w wentylacji pomieszczeń może wprowadzić działanie wiatru na budynek - może on wzmóc wentylację lub ją osłabić. Trzeba również pamiętać, że sprawność wentylacji w naszym domu zależy również od przewodów wentylacyjnych potocznie nazywanych kominami - im są one wyższe tym wentylacja działa lepiej (w typowych blokach mieszkalnych na ostatnich kondygnacjach z reguły występują zaburzenia w usuwaniu powietrza w kuchni, łazience i w.c., co jest spowodowane również przez zbyt niskie przewody wentylacyjne). Aby wspomóc wywiew można zastosować tzw. dachowe wywietrzniki: nie mechaniczne (np. wykonane z laminatu poliestrowo - szklanego) lub mechaniczne. Wspomagają one naturalny wywiew powietrza poprzez działający na nie wiatr, a także zabezpieczają przed nawiewaniem powietrza zewnętrznego do kanału wentylacyjnego.

Powietrze zimne napływa do pomieszczeń mieszkalnych (pokój dzienny, sypialnia) "nieszczelnościami", (czyli przez starego typu nieszczelne okna) lub nawiewnikami (w ścianach lub nowoczesnych oknach) i opuszcza mieszkanie sprawnymi kanałami wentylacyjnymi (kratki wentylacyjne w kuchni, łazience lub w.c.).

W celu zapewnienia prawidłowo działającej wentylacji naturalnej musimy zadbać, aby pomiędzy pokojami pod skrzydłami drzwiowymi pozostawić szczeliny o wysokości 1 cm na całej szerokości drzwi, a dodatkowo w dolnej części drzwi łazienkowych, w.c., kuchennych i garderoby wykonać otwory o powierzchni 200 cm2 (mogą to być np. standardowe kratki lub zamiennie otwory okrągłe) .

Zasady skutecznej wentylacji

Zasady skutecznej wentylacji

• 1) Ilość powietrza napływającego musi być równa ilości powietrza wywiewanego. Napływ powietrza jest równie ważny jak jego usunięcie.
• 2) Nawiew powietrza powinien być zlokalizowany w pokojach i ewentualnie w kuchni, a wyciąg/wywiew w kuchni, łazience, WC, garderobie. Odpowiednie rozmieszczenie nawiewników zapewnia skuteczną wentylację bez przenoszenia nieprzyjemnych zapachów.
• 3) Nawiew powietrza powinien być umieszczony w każdym pomieszczeniu oddzielnie,dzięki czemu całe mieszkanie jest wentylowane.

                      

Skuteczny system wentylacji

Skuteczny system wentylacji to: 

• dostarczenie powietrza do pomieszczenia przez nawiewniki okienne 1 , nawiewniki ścienne lub otwory nawiewne wentylacji mechanicznej;
  
• zapewnienie przepływu powietrza w mieszkaniu od elementów nawiewnych (pomieszczenia czyste, np. pokoje, sypialnie) do kratek wentylacyjnych 2 (pomieszczenia o dużym zanieczyszczeniu, np. kuchnia, łazienka, WC). Należy pamiętać o podcięciu drzwi do pokoi (wymiar prześwitu to min. 80 cm2) oraz wykonaniu w dolnej części drzwi do kuchni, łazienki, toalety, otworów o powierzchni 220 cm2;
  
• usunięcie powietrza przez drożne, wyregulowane kratki/anemostaty wywiewne/wyciągowe podłączone do kanału wentylacyjnego 3;
  
• napędzenie całego systemu dzięki wykorzystaniu kominów wentylacji naturalnej/grawitacyjnej, instalacji wentylacji mechanicznej lub hybrydowej.

Poprawne działanie wentylacji w największym stopniu zależy od sprawności instalacji wyciągowej i jej regulacji. Usprawnienie i regulację systemu należy powierzyć wyspecjalizowanym firmom instalatorskim. Dla uzyskania automatycznej regulacji zalecamy skorzystanie z higrosterowanych kratek wywiewnych (GHN 2). Kratki wentylacyjne powinny być drożne, jeżeli jest to wentylacja naturalna nie mogą być zamontowane w kratkach siatki, wentylatorki itp. Aby usprawnić najbardziej zawodny system wentylacji - czyli wentylację naturalną należy zamontować na kominach nasady hybrydowe 4.
Niesprawnie działająca wentylacja w pomieszczeniach użytkowych w połączeniu ze zwiększoną szczelnością przegród (okna, ściany) mogą być przyczyną występowania niekorzystnych zjawisk, np.:

• kondensacji i wykroplenia pary wodnej w miejscach występowania mostków termicznych oraz na szybach;
• dużej wilgotności w pomieszczeniu zwiększając ryzyko występowania pleśni;
• niekorzystnego wpływu na strukturę budynku oraz możliwość uszkodzenia konstrukcji;
• strat energii cieplnej;
• wstecznych ciągów, złego spalania gazu;
• złego samopoczucia użytkowników (bóle głowy, brak koncentracji, alergie, astma).

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) w paragraf 149. punkt 1. określono, iż strumień powietrza zewnętrznego doprowadzanego do pomieszczeń, nie będących pomieszczeniami pracy, powinien odpowiadać wymaganiom Polskiej Normy dotyczącej wentylacji, przy czym w mieszkaniach strumień ten powinien wynikać z wielkości strumienia powietrza wywiewanego, lecz być nie mniejszy niż 20 m3/h na osobę przewidywaną na pobyt stały w projekcie budowlanym. 

Zdrowa wentylacja

Wentylacja - to zorganizowana wymiana powietrza w budynku, polegająca na dostarczeniu świeżego powietrza do pomieszczeń oraz usunięciu zużytego.

Wentylacja naturalna (grawitacyjna) - przepływ powietrza wywołany jest różnicą gęstości powietrza wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia.

Wentylacja mechaniczna - przepływ powietrza wywołany jest dzięki podciśnieniu wytwarzanemu przez wentylator.

Wentylacja hybrydowa - przepływ powierza wywoływany jest dzięki współdziałaniu sił naturalnych połączonych z pracą wentylatora.